سیستم ترمز خودرو یک بخش مهم و حیاتی است و هر وسیله نقلیه سالم باید از سیستم‌ترمز کاملی برخوردار باشد. از گذشته تا حال، ایمنی خودرو و سرنشیان برای تولیدکنندگان و سازندگان اتومبیل اهمیت داشته و تامین امنیت بر عهده ترمز می‌باشد. سیستم ترمز خودرو می‌تواند اتومبیل را با هر سرعتی که باشد متوقف کند، در واقع با وجود این بخش راننده می‌تواند به راحتی خودرو را کنترل کند و از بروز حوادث ناگوار پیشگیری کند. امروزه شاهد پیشرفت و نوآوری‌های متنوع در سیستم‌ترمز خودرو بوده‌ایم. لطفا تا انتها این مقاله با ما همراه باشید.
انواع سیستم ترمز
امروزه، با در نظر گرفتن ویژگی های خودرو و شرایط جاده، مجموعه های مختلفی از سیستمهای ترمز گنجانده شده است. هدف پشت توسعه این سیستمهای ترمز این است که کنترل یک وسیله نقلیه در حال حرکت را برای انسان در هر دورهای قابل اجرا کند. به صورت کلی سامانه ترمز خودرو به دو نوع مکانیکی و هیدرولیکی تقسیم‌بندی می‌شوند، که هرکدام شامل بخش‌های کوچکتری هستند. در ادامه به بررسی هر یک می‌پردازیم.
سیستم ترمز مکانیکی
یک نمونه از مدل ترمز قدیمی و کلاسیک که در اکثر اتومبیل‌های قدیمی بکار رفته است. اساس کار ترمز مکانیکی توسط نیروی پای راننده از طریق پدال به چرخ‌ها است. در واقع نیروی ترمز از طریق قطعات مکانیکی نظیر میله‌های استوانه‌ای، چفت و بست‌های مکانیکی، فنر و… به چرخ انتقال می‌یابد.
سیستم ترمز هیدرولیکی
عملکرد سیستم ترمز هیدرولیکی نسبتا مشابه ترمز مکانیکی است. اما در هیدرولیکی نیروی پا توسط روغن‌ترمز به پیستون چرخ‌ها منتقل می‌شود و در نهایت با ایجاد اصکاک خودرو متوقف خواهد شد. اجزای اصلی ترمز هیدرولیکی شامل: بوستر ترمز، سیلندر یا پیستون اصلی، پیستون های چرخ ها، لنت های ترمز، دیسک های ترمز و کالیپر ترمز است. در حال حاضر تقریبا تمامی خودروهای سواری مجهز به این نوع ترمزها هستند.
سایرسیستم ترمز خودروها وجود دارد که با توجه به با قابلیت‌های ویژه بر روی اتومبیل‌های جدید و مدرن به‌کار می‌روند که در ادامه پرکاربردترین سیستمهای ترمز را معرفی می‌کنیم:
ترمز هوایی یا پنوماتیکی: در ترمزهای هوایی از هوای فشرده که توسط کمپرسور تولید شده جهت انتقال نیروی ترمز استفاده می‌شود. این نوع ترمز بیشتر در اتوبوس‌ها و کامیون‌های بزرگ استفاده می‌شود؛ چراکه ترمز هیدرولیکی نمی‌تواند نیروهای ترمزی بالا را انتقال دهد؛ همچنین نیروی ترمزی تولیدشده توسط ترمز هوایی بیشتر از ترمز هیدرولیکی است.
ترمز خلا: در این نوع ترمز، ایجاد خلا در لوله‌های ترمزی موجب حرکت لنت‌ها شده و در نهایت باعث توقف می‌شود. این سیستم‌ها در قطارها بیشتر استفاده می‌شوند.
ترمز مغناطیسی: در سیستم ترمز مغناطیسی یک آهنربای دائمی وظیفه تولید میدان مغناطیسی را برعهده دارد و در نهایت با استفاده از اصول الکترومغناطیسی، نیروی ترمزی به چرخ‌ها اعمال می‌شود. در این سیستم خبری از اصطکاک نیست و در نتیجه سایش و فرسودگی به شدت کاهش می‌یابد. این نوع ترمزها دارای تکنولوژی فوق‌العاده بالایی بوده و هنوز به‌صورت کاملا محدود در خودروها نصب می‌شوند. شایان ذکر است که این ترمزها عملکرد بسیار سریع‌تری دارند و این امر نیز از ماهیت مغناطیسی بودن سرچشمه می‌گیرد.
اجزا سیستم ترمز خودرو
در دنیای مدرن خودروسازی با پیشرفت طراحی و ساخت ترمزهای جدید از قطعات مختلفی در سیستم ترمز خودرو استفاده می‌شود. استفاده از هر کدام از این اجزا بستگی به نوع خودرو دارد. لیست زیر شامل مهمترین بخش‌های یک سامانه ترمز است.
.1پدال ترمز
.2مخزن روغن ترمز
.3لنت‌های ترمز
.4دیسک ترمز
.5پیستون اصلی و فرعی روغن ترمز
6.میله‌های فشاری پیستون
.8کاسه چرخ در ترمزهای کاسه‌ای
.9 ترمز دستی
.10پمپ ترمز
.11فنر، پین و واشر پین نگهدارنده کفشک
.12پیچ‌های هواگیری سیلندر
.13شلنگ بوستر ترمز
.14پیچ‌های دیسک ترمز
.15سوپاپ کنترل فشار و فنر برگردان روی پیستون
سیستم ترمز خودرو چگونه کار میکند؟
با توجه به پیشرفت تکنولوژی در صنعت خودروسازی و ظهور وسایل نقلیه پرسرعت نسبت به گذشته، سیستم ترمز خودرو نیز بیشتر مورد توجه کمپانی‌های سازنده قرار گرفته تا ترمزهای ایمن‌تر و مطمئن‌تری روانه بازار شود. برای دانستن نحوه عملکرد سیستم‌ترمز در ابتدا نیاز است با اساس کار ترمز خودرو آشنا شوید. ترمز خودرو با کمک فشردن پدال ترمز توسط پای راننده عمل میکند، نیرو تولید شده توسط راننده توسط روغن‌ترمز به ترمزهای تعبیه شده در چرخ‌ها منتقل می‌شود. داخل ترمزها دیسک‌های با صفحات سرامیکی تعبیه شده است که در اثر ایجاد درگیری بین دیسک‌ترمز و لنت‌ها اصطکاک تولید می‌شود که باعث کاهش نیروی حرکتی و توقف اتومبیل می‌شود.
سیستم ترمز خودرو برقی
در برخی از خودروهای جدید، سیستم ترمز به صورت برقی عمل میکند. در این سیستم، بجای استفاده از سیلندر ترمز و لوله ترمز، یک سیستم هیدرولیک الکترونیکی استفاده می‌شود که توسط یک کامپیوتر مرکزی کنترل می‌شود. در این سیستم، فرمان ترمز به صورت الکترونیکی عمل میکند و با فشار دادن پدال ترمز، سیستم هیدرولیک الکترونیکی فشار را به دیسک‌های ترمز منتقل میکند. همچنین، در این سیستم، یک سری حسگرها برای تشخیص سرعت خودرو و فشار ترمز در نظر گرفته شده است که باعث افزایش دقت و کنترل بیشتر در ترمز کردن خودرو می‌شود.
استفاده از سیستم ترمز برقی در خودروها، باعث کاهش مصرف سوخت و افزایش عمر قطعات ترمز می‌شود. همچنین، در این سیستم، نیاز به تعویض قطعات ترمز کمتر است و هزینه‌های نگهداری کمتری دارد. با این حال، استفاده از سیستم ترمز برقی در خودروها نیاز به تخصص فنی و دانش فنی بالایی دارد و در صورت عدم تعمیر و نگهداری صحیح، ممکن است باعث خطرات رانندگی شود. بنابراین، لازم است که رانندگان به دقت از این سیستم استفاده کنند و در صورت وجود هر گونه مشکل در سیستم ترمز خودرو، به یک متخصص فنی مراجعه کنند.
