رانندگان و مالکان خودرو باید نشانه‌های خرابی در ماشین را جدی بگیرند، آگاهی و برطرف کردن زود هنگام ایرادات به ایمنی و جلوگیری از بروز مشکلات بزرگتر بسیار کمک خواهد کرد. چک کردن قطعات خودرو چه در استفاده روزانه یا قبل از سفر یکی از موارد ضروری است که باید به صورت دوره‌ای انجام شود. مطمن‌ترین روش برای چکاپ ماشین، مراجعه به تعمیرکار است چرا که مکانیک‌ها در تشخیص مشکلات و آسیب‌های وارد شده به تجهیزات مهارت دارند و می‌توانند در صورت نیاز آن‌ها را تعمیر کنند. خرابی دیسک‌ترمز یکی از ده‌ها عواملی است که برعملکرد سیستم‌های مختلف خودرو تاثیر می‌گذارد و اگر در زمان مناسب بررسی و تعویض نشود صدمات جدی ایجاد می‌کند.
بررسی سیستم ترمز ماشین
هر سیستم خودرو از اجزای مختلفی تشکیل شده است و هر کدام از این اجزا خود به قطعات مختلفی تقسیم می‌شوند. حیاتی‌ترین بخش یک خودرو عملکرد صحیح سیستم ترمز می‌باشد. با آگاهی از ادوات این سیستم حیاتی به حفظ سلامتی سرنشینان و ایمنی خودرو می‌توان کمک کرد. پدال‌ترمز، لنت‌ترمز و دیسک‌ترمز از مهمترین اجزای سیستم ترمز خودرو می‌باشند. در ادامه به طور مختصر به معرفی آن اشاره نمودیم.
دیسک‌ترمز چیست؟
دیسک‌ترمز(Brake Disc) یا دیسک‌چرخ یکی از اجزای اصلی جهت توقف و کنترل خودرو است. این قطعه مهم در خودروهای سواری و ماشین‌های سنگین به کار برده می‌شود. دیسک‌ترمز صفحه‌ای دایره‌ای شکل و معمولا از جنس آهن یا فولاد ضدزنگ است. دیسک‌ها روی بلبرینگ چرخ‌های جلو و عقب ماشین سوار و به همراه آن‌ها می‌چرخند. تولیدکنندگان قطعات خودرو دیسک‌چرخ‌ها را در دو دسته معمولی و خنکشونده به بازار عرضه می‌کنند. دیسک‌های معمولی ضریب حرارتی و قابلیت ترمزگیری کمتری دارند، و مدل خنکشونده اقسام مختلفی دارد و این دیسک می‌تواند گرمای ایجاد شده در هنگام ترمزگیری را کاهش دهد، عمر این قطعات طولانی‌تر و قدرت ترمزگیری بیشتری دارد.
دیسک‌ترمز چگونه کار می‌کند؟
در اثر فشار دادن پدال ترمز توسط راننده، لنت‌ها با صفحه دیسک درگیر می‌شوند در نتیجه با ایجاد اصطکاک از سرعت چرخش دیسک کم و سبب توقف کامل لاستیک‌ها ازحرکت می‌شوند. عملکرد صحیح و به موقع دیسک‌ترمز در این فرآیند اهمیت زیادی دارد.
تاثیر خرابی دیسک ترمز بر سایر قسمت‌های خودرو
دیسک‌ترمزها بر اساس نوع کارایی که دارند برای انواع خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرند. خرابی دیسک به عوامل مختلفی بستگی دارد، ایجاد هرگونه مشکل در این سیستم در عملکرد سایر قسمت‌ها نیز تاثیرگذار خواهد بود. به گفته مکانیک‌ها تعویض به موقع دیسک‌ترمز از اهمیت زیادی برخوردار است و علاوه بر کاربرد حیاتی آن در سلامت سیستم ترمز در سلامت و حفظ ایمنی سرنشینان خودرو نقش دارد.
در ادامه با چند نمونه از تاثیرات خرابی دیسک‌ترمز بر سایر قسمت‌ها آشنا می‌شویم.
لرزش فرمان خودرو
نگهداری از خودرو
یکی از نشانه‌های اصلی خرابی دیسک‌ترمز، لرزش فرمان است. ایجاد هر گونه مشکل در فرمان تعادل خودرو به هم می‌خورد. اگر لرزش فرمان به هنگام ترمزگیری باشد، دلیل اصلی آن وجود نقص و خرابی در روتورهای ترمز می‌باشد. در اثر وقوع هرگونه ارتباط نادرست بین لنت و صفحه دیسک، دیسک‌ترمز تاب برمی‌دارد و لرزش فرمان احساس می‌شود. سفت شدن ترمز‌ها و مشکل در سیستم تعلیق از دیگر عوامل هستند، که در فرمان خودرو لرزش ایجاد می‌کند.
اختلال در تعویض راحت دنده
یکی از مشکلات آزاردهنده در رانندگی بدجا رفتن دنده ماشین است. علت سخت جارفتن یا به طور‌کلی جانرفتن دنده خودرو باید جدی گرفته شود تا خطرات جبران ناپذیری پیش نیاید. تعویض سخت دنده همراه با صداهای غیرمعمول و ناشی از دلایل مختلفی می‌باشد. خرابی دیسک و صفحه یکی از عوامل ایجاد اختلال در دنده ماشین است. اگر قطعات دیسک و صفحه معیوب و مستهلک شوند در هنگام جازدن دنده با مشکل مواجه خواهید شد.
نرم شدن پدال ترمز
خرابی پدال ترمز و به اصطلاح ترمز اسفنجی در اثر بروز مشکل در قسمت‌های مختلف سیستم ترمز اتفاق می‌افتد. وجود هوا، قدیمی شدن مایع ترمز، شکستگی سیلندر و آسیب دیدن کالیپرهای دیسک از جمله شایع‌ترین علل نرمی پدال ترمز می‌باشند. توصیه ما به شما رانندگان عزیز این است هرگاه احساس کردید پدال ترمز زیرپای شما نرم است به تعمیرگاه‌های معتبر برای تعمیر سیستم ترمز مراجعه کنید.
نشت روغن ترمز
هرگاه آسیبی به هر یک از اجزا سیستم ترمز وارد شود منجر به نشتی روغن ترمز خودرو خواهد شد و درنهایت عملکرد سیستم ترمز شما مختل می‌شود. نشت روغن یک زنگ خطر است و به شما هشدار می‌دهد که مخزن لوله‌های ترمز، سیلندر، اتصالات، پیستون، روغن ترمز و دیسک و صفحه خودرو را بررسی کنید.
انحراف لاستیک‌های خودرو
تغییر مسیر خودور و متمایل شدن به یک سمت باعث حواس پرتی راننده و حادثه می‌شود. کشش ماشین به یک سمت نشان‌دهنده آن است که در سیستم ترمز مشکلی پیش آمده است. تمام شدن لنت‌ها در یک سمت و یا چرب شدن یکی از دیسک‌ها باعث انحراف خودرو از مسیر می‌شوند. نکته مهم در مورد دیسک‌ها این است که اگر دیسک‌ها تابدار، خش‌دار و حتی شکسته شوند، باعث عدم تعادل در خودروی شما می‌شوند.
ایجاد صدای غیرعادی و سوت در هنگام ترمزگیری
شنیدن صدای غیرمعمول از ترمز خودرو مانند جیرجیر یا سوت یکی دیگر از هشدارهای مربوط به مشکلات سیستم ترمز است. سعی کنید در این زمان استفاده از خودرو را متوقف کنید و با یک مکانیک معتبر تماس بگیرید. عوامل زیادی باعث شنیدن صدای ناهنجار از صدای ترمز خودرو می‌شوند. از عمده‌ترین دلایل می‌توان به فرسودگی لنت‌ها، وجود یک بلبرینگ معیوب چرخ ، بروز خط وخش بر روی صفحه دیسک ترمز و مستهلک شدن دیسک‌های روتور ترمز خودرو اشاره کرد.
رعایت نکات زیر جهت افزایش عمر دیسک‌ترمز کمک خواهد کرد:
از ترمزگیری‌های شدید به مدت طولانی در جاده پرهیز کنید.
نگهداری صحیح از اجزای سیستم ترمز و بازدید‌های دوره‌ای را به موقع انجام دهید.
در صورت داغ‌بودن سطح دیسک ترمز، از شستشوی خودرو خودداری کنید.
از رانندگی در شرایط بارانی با سرعت بالا خودداری کنید.
استفاده از قطعات با کیفیت و مرغوب
سخن آخر
همیشه به یاد داشته باشید که ترمز‌ها از مهمترین قطعات در خودرو می‌باشد که تاثیر مستقیمی بر روی ایمنی شما دارد پس هرگز از اهمیت به آن غافل نشوید. با مراجعه سالانه به مراکز معاینه فنی خودرو، می‌توان با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته تست از تمام عیوب خودرو ازجمله سیستم ترمز آگاه شد. در صورت مشاهده هر گونه علائم خرابی در دیسک‌ترمز آن را جدی بگیرید.
