سیستم ترمز یکی از حیاتیترین اجزای هر خودرو است که نقش مهمی در ایمنی و کنترل خودرو ایفا میکند. در این میان، کالیپر ترمز به عنوان یکی از اجزای کلیدی سیستم ترمز دیسکی، وظیفهی ایجاد اصطکاک بین لنتهای ترمز و دیسک ترمز را بر عهده دارد تا خودرو بتواند بهطور موثر متوقف شود. در مقالات قبل به طور کامل کالیپر ترمز را شرح دادیم و در این مقاله اشاره کوتاهی به بحث چیستی کالیپر ترمز می پردازیم و میتوانید برای اطلاعات بیشتر از طریق این لینک مقاله کالیپر ترمز را مطالعه کنید.
کالیپرهای ترمز در انواع مختلفی تولید میشوند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این مقاله، به بررسی انواع کالیپر ترمز، مزایا و معایب هر کدام و نکات مهم در انتخاب و نگهداری آنها خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا با این قطعهی مهم و تاثیرگذار در سیستم ترمز خودرو بیشتر آشنا شوید.
کالیپر ترمز چیست؟
کالیپر ترمز یکی از اجزای اصلی سیستم ترمز دیسکی است که نقش مهمی در فرآیند ترمزگیری ایفا میکند. وظیفه اصلی کالیپر ترمز این است که لنتهای ترمز را به دیسک ترمز فشار دهد تا اصطکاک لازم برای کاهش سرعت یا توقف خودرو ایجاد شود.
لنت ترمز داخل کالپیر نصب شده و با هربار روغن ترمز به کالپیر فشار وارد کرده و این فشار به لنت ترمز منتقل میشود. اصطکاکی که بین دیسک و لنت ایجاد میشود، سرعت خودرو را کاهش میدهد.
أنواع کالیپر ترمز:
کالیپر ترمز شناور و ثابت دو نوع از کالیپرهای ترمز هستند که دستهبندی دیسک ترمز خودرو را تعیین میکنند. کالیپر ترمز شناور و ثابت به عملکرد بهتر دیسک ترمز کمک میکنند، اما کارایی آنها متفاوت است و هر یک از آنها دارای مزیتها و معایبی نیز میباشد.
کالیپر ترمز شناور:
کالیپر ترمز شناور یکی از اجزای مهم سیستم ترمز دیسکی خودرو است. این نوع کالیپر به دلیل طراحی خاص خود، به عنوان کالیپر کشویی نیز شناخته میشود. در ادامه، به توضیح کامل این نوع کالیپر میپردازیم.
در این دسته از کالیپرهای ترمز براکتها محکم نصب شدهاند و میتوانند از طریق پینها و بوشینگهای نصب شده بر روی دیواره چپ و راست آن حرکت کنند.
پیستونها به سمت داخلی دیسک ترمز فشار میآورند و به این دلیل که دیسک ترمز نمیتواند حرکت کند، کالیپر ترمز با استفاده از نیرویی کشویی به کمک یک پد ترمز دیگر به دیسک ترمز فشار میآورد. تعویض کالیپر ترمز باید توسط فردی که در این زمینه مهارت دارد، انجام شود.
نحوه عملکرد
- فشار پیستونها: زمانی که پدال ترمز فشرده میشود، مایع ترمز از طریق خطوط ترمز به پیستونهای کالیپر فشار میآورد. این فشار باعث میشود که پیستونها به سمت دیسک ترمز حرکت کنند.
- ایجاد اصطکاک: پیستونها لنتهای ترمز را به دیسک ترمز فشار میدهند. این فشار باعث ایجاد اصطکاک بین لنتها و دیسک میشود که در نتیجه سرعت چرخش دیسک کاهش مییابد و خودرو متوقف میشود.
- حرکت کشویی: در کالیپرهای شناور، بدنه کالیپر به صورت کشویی حرکت میکند. این حرکت کشویی باعث میشود که لنتهای ترمز به طور یکنواخت به دیسک فشار بیاورند و ترمزگیری بهتری انجام شود.
مزایا و معایب کالیپر ترمز شناور:
مزایا
سبکتر و ارزانتر: به دلیل ساختار سادهتر، این نوع کالیپرها معمولاً سبکتر و ارزانتر هستند.
نگهداری آسانتر: تعویض لنتها و نگهداری این نوع کالیپرها معمولاً سادهتر است.
معایب:
- کاهش کارایی در شرایط سخت: در شرایطی که نیاز به ترمزگیری شدید و مکرر است، ممکن است کارایی کمتری داشته باشند.
کالیپر ترمز ثابت:
کالیپرهای ترمز ثابت میتواند قدرت فشرده سازی و در نتیجه توقف سریع تری را اعمال کند و در هنگام ترمز گرفتن به صورت یکنواخت عمل کند، زیرا در این نوع سیستم ترمز نیرو به صورت مستقیم و یکنواخت به دو طرف اعمال میگردد.
در این حالت حتی اگر ترمز شامل دو پیستون باشد نیز کالیپرهای ترمز از طریق پدال ترمز نیروی بیشتری را اعمال مینمایند. در سیستم ترمز خودروهای لوکس هر دو نوع دیسک ترمز به عنوان بخشی از یک سیستم ترمز کارآمد عمل میکنند. کالیپر ترمز شناور و یا کشویی برای اکثر وسایل نقلیه مناسب است و این به دلیل آن است که آنها ارزان و سبکتر هستند.
کالیپر ترمز ثابت تنها زمانی لازم است که یک وسیله نقلیه در سرعتهای بالا حرکت کند و یا یک وسیله نقلیه سنگین که نیاز به ترمزهای قدرتمندتری دارد و قدرت آن نسبت به هزینه و وزن آن در الویت میباشد.
این نوع کالیپر به صورت ثابت روی محور چرخ نصب میشود و دارای دو یا چند پیستون است که در دو طرف دیسک ترمز قرار دارند. نحوه عملکرد آن به این صورت است:
- فشار پدال ترمز: وقتی راننده پدال ترمز را فشار میدهد، فشار هیدرولیکی از طریق سیلندر اصلی به کالیپر منتقل میشود.
- حرکت پیستونها: این فشار باعث حرکت پیستونهای کالیپر میشود که در نتیجه لنتهای ترمز به دیسک ترمز فشرده میشوند.
- ایجاد اصطکاک: فشردن لنتها به دیسک ترمز باعث ایجاد اصطکاک میشود که سرعت چرخش دیسک و در نتیجه سرعت خودرو را کاهش میدهد.
مزایا و معایب کالیپر ترمز ثابت:
کارایی بالاتر: به دلیل توزیع یکنواخت فشار، این نوع کالیپرها کارایی بالاتری دارند و در شرایط سخت بهتر عمل میکنند.
پایداری بیشتر: به دلیل ساختار ثابت، این نوع کالیپرها پایداری بیشتری دارند و کمتر دچار لرزش میشوند.
معایب:
سنگینتر و گرانتر: به دلیل ساختار پیچیدهتر، این نوع کالیپرها معمولاً سنگینتر و گرانتر هستند.
نگهداری پیچیدهتر: تعویض لنتها و نگهداری این نوع کالیپرها ممکن است پیچیدهتر باشد.
چگونه بفهمیم که یک کالیپر ترمز شناور است یا ثابت؟
برای شناسایی کالیپر ترمز شناور از نوع ثابت بهتر است بدانید که کالیپر ترمز شناور شامل یک پیستون در یک طرف آن است در حالی که تعداد پیستونها در کالیپر ترمز ثابت بیش از یکی میباشد.
در سیستم ترمز خودرو لازم است که لنتهای ترمز به طور یکنواخت پوشش داشته باشند. لنتهای ترمز روتور ترمز را از هر دو طرف فشار میدهند، در حالی که پیستون از یک طرف این کار را انجام میدهد. فرایندی که انجام میشود به این صورت است که پس از اینکه پدال ترمز را فشار میدهیم، روغن ترمز در شلنگ ترمز جریان مییابد و سپس پیستون و روتور ترمز فشار یکنواختی را به چرخها وارد میکنند.
نتیجه کلی:
در انتخاب بین کالیپرهای شناور و ثابت، باید به نیازها و شرایط خاص خودرو توجه کرد. کالیپرهای شناور به دلیل هزینه کمتر و وزن سبکتر، برای استفاده روزمره و خودروهای معمولی مناسبتر هستند. از سوی دیگر، کالیپرهای ثابت با کارایی بالاتر و پایداری بیشتر، برای خودروهای اسپرت و شرایط رانندگی شدید گزینه بهتری محسوب میشوند.
در نهایت، انتخاب نوع کالیپر به تعادل بین هزینه، کارایی و نیازهای خاص هر خودرو بستگی دارد. با در نظر گرفتن این عوامل، میتوان بهترین گزینه را برای بهبود عملکرد ترمز و ایمنی خودرو انتخاب کرد.